Faglig innhold

Dette er eit metodekurs for ph.d.-kandidatar som har tekstar situerte i ulike utdanningskontekstar som studieobjekt. Kurset søkjer både å gi oversikt over relevante tilnærmingar til tekst i kontekst, og å gi kandidatane praktisk øving i og erfaring med tekstanalyse. Overordna perspektiv frå humaniora, som ulike forståingsformer og tolkingskompetanse, sett i lys av sosiale og kulturelle kontekstar, dannar bakgrunn for analysearbeidet. Kurset introduserer utvalde tekstteoretiske perspektiv og analytiske tilnærmingar, som vil kunne hjelpe kandidatar med ulik fagbakgrunn til å komme inn i tekstbasert empiri, synleggjere innhald og strukturar i tekstane - og såleis gi grunnlag for meir spesifikke faglege og/eller didaktiske studiar. Fagstoffet blir eksemplifisert gjennom døme frå ulike greiner av tekstforskinga. Drøfting av empiri og ulike metodiske tilnærmingar vil stå sentralt i kurset, saman med praktisk analysearbeid. Kurset legg eit vidt tekstomgrep til grunn. Det omfattar tekstar i ulike modalitetar (t.d. skriftlege, munnlege og digitale).

Døme på aktuell empiri kan t.d. vere:

• Elevtekstar (frå ulike skulefag og frå elevar med ulik språkleg og kulturell bakgrunn)
• Tekstrespons (munnleg og skriftleg, digital og papirbasert)
• Samtalar frå ulike læringskontekstar i ulike fag (t.d. vurdering, rettleiing, planlegging, gruppe- og klassesamtalar)
• Læringsressursar (t.d. lærebøker, ulike typar nettressursar)
• Utdanningspolitiske dokument relaterte til spesifikke læringskontekstar
• Tekstar som på ulike måtar grensar til utdanningsfeltet, som barn og unges fritidstekstar og tekstbaserte kommunikasjonsformer av ulike slag (t.d. frå sosiale medium)

Det er også aktuelt å fokusere på tekstar i prosess, t.d. for å studere elevars språk- og tekstutvikling over tid, eller studere utviklinga av tekstar gjennom ulike fasar i ein skriveprosess. Aktuelle inngangar til den tekstbaserte empirien kan t.d. vere:

• Samtaleanalyse
• Multimodalitetsanalyse
• Språkanalytiske inngangar (tekstlingvistikk, grammatikk m.m.)
• Strukturell analyse (narrative strukturar, argumentstruktur m.m.)
• Analyse av ulike sjangrar og skrivehandlingar
• Retorisk analyse
• Posisjoneringsanalyse
• Sosialsemiotisk analyse

Emnet har eit fleksibelt design, som gjer at gjennomføringa frå gong til gong vil bli tilpassa empirien deltakarane har med seg frå sine respektive doktorgradsprosjekt. Undervisnings- og arbeidsspråket i kurset er norsk/nordisk, då det er forventa at ein stor del av empirien er henta frå nordiske skulekontekstar.

Læringsutbytte

Kunnskapar

Kandidaten

• har omfattande kunnskap om ulike typar tekstar som empirisk grunnlag for didaktisk forsking på sitt fagområde
• kan vurdere nytten av ulike analyseverktøy knytt til eige tekstmateriale og annan empiri
• kan bidra til utvikling av ny kunnskap om ulike tekstanalytiske inngangar, forankra i teori om språk, tekst og kommunikasjon

Ferdigheiter

Kandidaten

• kan ta i bruk, diskutere, vurdere og tilpasse ulike tekstanalytiske inngangar til empriri frå eige fagfelt
• kan gjennomføre heilskaplege og transparente analysar av ulike typar tekstlege data
• kan drøfte resultat av kvalitative tekstanalysar på kritisk vis, også i lys av utdanningspolitiske føringar og diskusjonar

Generell kompetanse

Kandidaten

• har forståing for kva ulike typar tekstanalysar kan brukast til, både i undervisnings- og læringssamanhengar og i relevante samfunnskontekstar
• har innsikt i korleis ulike teoretiske og analytiske inngangar til aktuelle tekstar kan bidra til å synleggjere svakheiter og styrkar ved undervisningspraksisar og læringskontekstar
• kan vurdere behovet for, ta initiativ til og ta i bruk tekstanalyse i nye fag- og utdanningskontekstrar

Læringsformer og aktiviteter

• Introduksjonsforelesingar
• Verkstadarbeid basert på eksempel frå relevant utdanningsforskning og frå studentane sin eigen empiri
• Tekstseminar der studentane legg fram aktuelle fagtekstar og leier gruppediskusjonar

Obligatoriske aktivitetar

• Framlegg av analysar basert på eigen empiri
• Framlegg på tekstseminar i grupper
• Utval av relevant faglitteratur tilpassa eige prosjekt, annotering av fagtekstar

Obligatoriske aktiviteter

• 80 % oppmøte
• Framlegg av analysar basert på eigen empiri
• Framlegg på tekstseminar i grupper
• Velje ut og vurdere relevant faglitteratur, annotere vitskaplege artiklar

Spesielle vilkår

Forkunnskapskrav

Mastergrad eller tilsvarande. Ph.d.-studentar blir rangerte først ved opptak. Kurset vil bli tilpassa deltakarane sine doktorgradsprosjekt. For at kandidatane skal få fullt utbytte av kurset, må dei vere i gang med relevant datainnsamling og ha noko relevant materiale, men dei kan gjerne vere i ein tidleg fase av ph.d.-studiet, t.d. ha gjennomført ein pilotstudie. Opptaksavgrensing*: Emnet har plass til 25 studentar. Av desse er 6 plassar haldne av til søkarar frå andre institusjonar tilknytte NorTED (www.nor-ted.com). Om mindre enn 5 deltakarar søker, kan Institutt for lærarutdanning avlyse kurset. *Rangeringsreglar og søknadsfrist finn du her: https://www.ntnu.no/ilu/phd-emner